سلام به همه‌ی آنهایی که احتمالا این فیلم را خواهند دید؛ همه چیز جهان ظاهرا جابه‌جا شده؛ خیلی از روابط و برنامه‌هایی که آدم در ذهنش دارد؛ جشن تصویر سال هم که امسال وارد هجدهمین دوره شد، از این موضوع مستثنی نبود. هرسال این موقع‌ها در سالن امیرخانی خانه هنرمندان ایران با حضور خبرنگاران عزیز هنری، هنرهای تجسمی و سینما دور هم جمع می‌شدیم و بنده با همکاران دیگرم گزارشی از شروع هر دوره ارایه می‌کردیم. امسال کرونا طبیعتا ما را هم برای فضایی که می‌خواستیم بسازیم، جابه‌جا کرد. ترس‌مان از این بود که اگر نشست را به‌صورت حضوری برگزار کنیم با حضور چهل پنجاه نفری که همیشه لطف دارند و می‌آیند، در شرایط پاندمی کرونا خطرناک باشد که طبیعتا برگزاری نشست به این شکل مجازی خطرش کمتر می‌شود!
این‌ها صحبت‌های سیف‌اله صمدیان است که در نشست یک‌نفره‌اش برای اهالی رساله ویدئویی را منتشر کرد تا جزییات هجدهمین دوره جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر را تشریح کند.
سیف‌اله صمدیان در ابتدای این گزارش توضیح داد: برای برگزاری یا عدم برگزاری جشن تصویر سال ما هم مثل دیگران شک داشتیم، ولی فکر کردیم با رعایت‌های اصولی، خطر دورهم جمع شدن‌ها را پایین بیاریم. اولین موردی که با آن مواجه بودیم، گفتیم نکند امسال کار نسبت به سال‌های قبل آثار کمتری ارسال شود؛ خوشبختانه برعکس شد؛ یعنی انگار یک عده‌ای که فضای کارشان محدودتر شد، با دوربین‌هاشان به‌ویژه در بخش موبایلی کارهایی انجام دادند که خیلی بیشتر از گذشته بود. بنابراین می‌توانیم با قاطعیت قابل قبولی بگویم که امسال هم به‌نوعی تصویرِ سال گذشته‌ی ایران را در دل نمایشگاه تصویر سال خواهیم داشت چه در قالب عکس چه در کاریکاتور و چه به‌صورت پوستر و جشنواره فیلم تصویر که آن هم در هجدهمین سالش طبیعتا در همین فضاها کار خودش را انجام داده و امیدواریم که همچنان خوب پیش برود.
به گفته دبیر جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر، همه چیز طبق معمول هر ساله با همراهی خانه هنرمندان ایران به‌عنوان یک کار مشترک بین جشن تصویر سال و خانه هنرمندان، دو روز دیگر – هفتم اسفند ۱۳۹۹ – از ساعت ۱۶ آغار می‌شود و پذیرای شما خواهیم بود؛ ولی برای دوری از تجمع زیاد، برنامه‌ای برای افتتاحیه نداریم و امیدواریم برنامه‌ریزی‌ها به شکلی پیش برود که در روزهای بعدی تا ۲۶ اسفند به‌صورت رسمی گالری‌ها دایر بماند و با تدبیری که خانه هنرمندان دیده، قرار است که این نمایشگاه در طول نوروز ۱۴۰۰هم برای گردشگرانی که وارد تهران می‌شوند یا خود ساکنین تهران، برپا بماند؛ هرچند همه چیز به شرایط کرونایی در کشور بستگی دارد.
او در باره حضور مخاطبان در بازدید از نمایشگاه و تماشای فیلم‌های جشنواره فیلم تصویر اضافه کرد، قرار بر این شده که حضور در گالری‌ها در روز نخست با حضور تعداد محدود، حداکثر ده نفره باشد و پس از تخلیه گالری‌ها ده نفر بعدی وارد شوند. بازدید در روزهای عادی هم که تعداد ان‌قدر فشرده نخواهد بود.
به گفته صمدیان، برای سالن‌های سینما هم طبیعتا پروتکلی اعلام شده و الان سینماهای شهر هم دایر است. ما سعی کردیم باز آن را محدودتر کنیم و با ظرفیت در حد بیست و پنج تا سی درصد تماشاچی فیلم‌ها را نمایش دهیم.
حکایت همه‌ی بخش‌های ثابت همچنان باقی‌ست
دبیر جشن تصویر سال با اشاره به بخش‌های مختلف نمایشگاه تصویر سال که طبق روال هرساله شامل بخش عکس‌های مستند اجتماعی، خبری، ورزشی، هنر و هنرمندان و خلاقه (نگاهی دیگر) آثار هنرمندان را در دو بخش آزاد و جوانان زیر ۲۵ سال خواهد بود از جایزه‌ی جوانان زیر ۲۵ سال به نام محسن رسول‌اف گفت که در حادثه سقوط هواپیما یازده سال پیش از میان ما رفت، یاد کرد.
او همچنین با اشاره به بخش کارتون‌های مطبوعاتی ایران گفت: این بخش از پنج سال پیش به آثار چاپ‌شده کارتون و کاریکاتور در مطبوعات ایران اختصاص داده شده که نمایشگر و بیانگر نگاه کاریکاتوریست‌ها در ارتباط با مسائلی‌ست که در ایران و جهان اتفاق می‌افتد. آثار این بخش را آروین گردآوری می‌کند و از میان دو سه هزار اثر جمع‌آوری شده، هیات داوران بخش کاریکاتور آثار را به حدود صد تا صدوبیست اثر می‌رسانند که آنها را در نمایشگاه تصویر سال ارایه می‌کنیم.
چهارمین «جایزه وحید ابد» هم برای عکاس منتخب مطبوعاتی سال که نقش و فعالیت ویژه‌ای را در رویدادهای مهم ایران و جهان داشته است، در هجدهمین دوره‌ی جشن تصویر سال اهدا می‌شود.
دو بخش ویژه‌ی جذاب
دبیر جشن تصویر سال توضیح داد: دو بخش دیگری که حدود هفت سالی‌ست به بخش‌های ثابت تصویر سال اضافه شده، بخش ویژه مسابقه عکس «ایران ما» است، امیدواریم در آینده ای نزدیک کتابش چاپ و منتشر شود. او با اطمینان گفت: کتاب عکس‌های «ایران ما» از کتاب‌های مرجع درباره‌ی ایران خواهد بود.
صمدیان درباره‌ی بخش عکس‌های موبایلی به عنوان بخش ویژه‌ای که چندسالی‌ست با استقبال شرکت‌نندگان مواجه شده نیز اضافه کرد: ما چه بخواهیم چه نخواهیم این روزها ممکن است در خانه‌های همه‌ی مردم مجسمه‌ساز، نقاش و موزیسین نداشته باشیم، ولی قطعا دو سه نفر موبایل به دست و عکاس آماتور چه نیمه حرفه‌ای و یا حرفه‌ای داریم که میلیاردها عکس در طول روز در جهان ثبت می‌کنند؛ ما این بخش را که به‌عنوان مسابقه برگزار می‌کنیم همه‌ی سنین می‌توانند در آن شرکت کنند. این یکی از بخش‌های جذاب جشن تصویر سال است که امسال همانطور که گفتم پربارتر شده است.
شش پروژه‌ی منتخب عکاسی سال
صمدیان در تشریح این بخش هم عنوان کرد: امسال نیز شش پروژه عکاسی منتخب سال داریم که به‌صورت مالتی مدیا ارایه می‌شوند.
محمود کلاری عزیز عکاس و مدیر فیلمبرداری بیش از یک‌صد فیلم؛ بخاطر حضوری که از سال گذشته در نیویورک داشته‌اند، پروژه «نیویورک ۲۰۲۰» را با عکس‌های موبایلی ارایه می‌کند.
آلفرد یعقوب‌زاده که احتیاج به معرفی ندارد و از بزرگان فتوژورنالیسم جهان است، پروژه درجه یکی را با نام «پاریس به وقت کرونا» را برای تصویر سال فرستاده است.
پروژه دیگر مربوط به عکاسی سینماست؛ یکی از جوانانی که در حقیقت انرژی و خون تازه‌ای را به سینمای ایران در زمینه‌ی عکس فیلم داده است را ما دعوت کردیم؛ سحاب زری‌باف که خوشبختانه امسال هم برنده ی سیمرغ جشنواره فجر به خاطر عکس‌هایش از فیلم خورشید ساخته مجید مجیدی بود، با مجموعه عکس‌های فیلم خورشید، فیلم «اشباح» ساخته داریوش مهرجویی و نیز فیلم «ایستاده درغبار» ساخته محمدحسین مهدویان.
پروژه جذاب دیگری که امسال داریم، از لیلا صبوری عکاس تبریزی که در دو بخش ارائه می‌شود؛ بخش اول «مادران جنگ» درباره‌ی مادرانی‌ست که فرزندان‌شان را در دوران جنگ به دنیا آورده و بزرگ کردند و در بخش دوم «ازدست رفته‌ها» قربانیان و شهدایی هستند که در دوران جنگ جانشان را از دست داده‌اند؛ ولی او با استفاده از اپلیکیشن فیس‌اپ آینده‌ای را برای آنها به تصویر درآورده که اگر در زمان حاضر زنده بودند احتمالن به چه صورتی دیده می‌شدند.
پروژه‌ی دیگر مربوط به حبیب به فرشباف با عنوان «از کرانه‌ی ارس» با کیوریتوری روشن نوروزی، کارهای بسیار جالبی از دهه چهل شمسی است. فرشباف که یک معلم پیش‌رو در روش آموزشی‌ست در روستاهای آذربایجان آن سال‌ها با دوربین احتمالن لوبیتل در قطع شش در شش از مردم روستا عکس‌هایی را ثبت کرده است.
اما ششمین پروژه، عکاسی انتزاعی عنوان پروژه‌ای‌ست که توسط پژمان حسینی عکاس جوان نوشهری کار شده است که تصاویر بدیعی از طبیعت را با خلاقیت ویژه‌ای در زمینه عکاسی انتزاعی دربر می‌گیرد.
اما دو بخش مخصوص دور هجدهم
صمدیان گفت: ما دو تا بخش ویژه مخصوص امسال داشتیم که یکی «عکاسان از نگاه عکاسان» است. این بخش به چهار دهه فعالیت عکاسان ایرانی در شرایط خاص از انقلاب، تا جنگ و شرایط بحرانی گرفته تا لحظات شاد زندگی روزمره انسان‌ها و مسائل فرهنگی هنری که کار کردند خودشان در قاب و بک‌راندی که قرار گرفته‌اند و داستان‌هایی دارد که با هم ترکیب بسیار زیبایی شده است. این عکس‌ها با پروژه‌ای که پنج شش سال پیش شروع کردیم کامل شد و امیدوارم که در اولین فرصت نمایشگاه جداگانه‌ای برای این بخش برگزار کنیم. اما برگزیدگان و جوایز این بخش را امسال اعلام خواهیم کرد که ده عکس برگزیده و عکاس برگزیده جایزه خواهند گرفت.
شاه‌بیت تصویر هجدهم
سیف‌اله صمدیان گفت: شاه بیت پروژه‌های امسال را، «جشن نوروز جهانی» معرفی کرد و توضیح داد: «جشن نوروز جهانی» بخشی‌ست که با همکاری کمیسیون ملی یونسکو در ایران آن را شروع کردیم که بعدها با حمایت پروژه‌ی تهران ۱۴۰۰ ادامه پیدا کرد. قرار است تصاویر عکاسی، کاریکاتور و پوستری که هنرمندان ایرانی در ایران و در کشورهای دارای جشن نوروز، کار کرده‌اند را یک‌جا در محل فرهنگسرای نیاوران همزمان با عید نوروز ارایه خواهد شد.
عکاسانی در ایران هستند که هم در
صدو پنجاه اثر در نمایشگاه ارایه می‌شود و یک‌صد تصویر هم در گذرگالری‌های نوروزی واقع در خیابان ولیعصر در ایام نوروز با حمایت پروژه تهران ۱۴۰۰ عرضه خواهد شد.
معرفی داوران هجدهم
صمدیان داوران این دوره را هم معرفی کرد؛ رخشان بنی‌اعتماد، مجید برزگر و علی قاضی، هیات سه نفره‌‌ی داوری بخش سینما که را تشکیل می‌دهند. هیات انتخاب فیلم‌ها هم در دو بخش آزاد و جوانان زیر ۲۵ سال را پیروز کلانتری، مونا زندی و ساعد نیک‌ذات برعهده داشتند آنها از بین حدود ۲۰۰ فیلم ارسالی در بخش آزاد ۹۶ فیلم، در بخش جوانان برای بیست و هفت فیلم را انتخاب کردند.
قرار است حدود بیست و هفت فیلم هم در بخش جشنواره ها نمایش داده شوند که داستان سینما هم به‌نوعی گفته شود.
در بخش کاریکاتور کامبیز درم‌بخش، فیروزه مظفری و مهدی کریم‌زاده به عنوان داور حضور دارند.
در بخش گرافیک که هرساله داورن این بخش را انجمن طراحان گرافیک ایران معرفی می‌کند، به توافق دوجانبه رسیدیم که سه نفر داور زن داشته باشیم لادن رضایی، مهدخت دارابی و فاطمه کرکه آبادی عزیزانی هستند که در داوری امسال شرکت دارند.
اما در بخش عکاسی، آثار توسط مسعود زنده‌روح کرمانی، ساعد نیک‌ذات و مهدی قاسمی داوری می‌شود.
اما میهمانان ویژه این دوره
دبیر جشن تصویر سال گفت: در گالری میرمیران عکس‌های منتخب جشنواره عکس تئاتر عروسکی خواهیم داشت و در گالری پاییز یک اتفاق مهم ارایه می‌شود؛ این اتفاق هم از لحاظ موضوع مهم است و هم برای ما شروع همکاری مهمی است.
به‌گفته او، موضوع دیروز و امروز امیدوارم ولی نه فردا، در جهان کروناست و امسال در بخش ملی جشنواره عکسی توسط معاونت فرهنگی اجتماعی سازمان منطقه‌ی آزاد کیش برگزار شد، عنوانی که اعلام شده بود تصویر کرونا در ایران بود و ما طی یک همکاری که قرار است در سال‌های دیگر هم برای بخش ملی آن تکرار شود، توافق کردیم که ۵۲ اثر منتخب جشنواره عکس که توسط مؤسسه چشم شیشه‌ای کیش برگزار شده است، در تهران برای بازدید گردشگران نوروزی و این روزهای قبل از عید ارایه کنیم و مطمئنا تصاویری را شما در طبقه اول و در گالری پاییز شاهد خواهید بود که هر بعدی از کرونا را که به ذهن‌تان می‌رسد و یا می‌توانیم به آن فکر کنیم که به بهترین شکل قرار باشد به تصویر کشیده شود را در آن گالری شاهد خواهیم بود؛ کار عکاسان ایرانی در این زمینه بسیار اعجاب انگیز و دیدنی‌ست.
اما سرانجام یک نمایشگاه مانده
سیف‌اله صمدیان بخش آخر گفته‌هایش را با یک خبر خوش به پایان رساند. او گفت: خبر خوشی که می‌توانم بدهم برای عکاسان، طراحان گرافیک و کاریکاتوریست‌های شرکت کننده در بخش ویژه سال گذشته با عنوان چهل سال تهران است و تاخیری که با شیوع پاندمی کرونا در برگزاری این نمایشگاه با آن مواجه شدیم.
ما برای پروژه چهل سال تهران که با حمایت سازمان زیباسازی شهر تهران انجام شد، ولی به‌خاطر شیوع کرونا نتوانستیم نمایشگاه را در خانه اتحادیه که الان به اسم خانه تهران نامگذاری شده برگزار کنیم؛ اما در بخش فیلم، سال گذشته فیلم‌های منتخب این بخش را شامل پنجاه و یک فیلمی که از آثار فیلمسازان مهم ایران با موضوع شهر تهران تهیه شده بود را نشان دادیم و جوایز بخش فیلم هم تابستان گذشته در محل خانه هنرمندان اهدا شد؛ ولی نمایشگاه مانده‌ای که داشتیم با توافق طرفین قرار است که ۱۴ اسفندماه جاری در خانه تهران برگزار شود، نمایشگاه این بخش در گالری جدیدالاحداث برگزار می‌شود و برگزیدگان این بخش در سینما تک این مجموعه معرفی و جوایزشان اهدا خواهد شد.